Miód, tak bardzo często stosowany w apiterapii, to jest zgodnie z prawem i normami handlowymi naturalny, słodki produkt wytarzany przez pszczoły miodne Apis mellifera z nektaru roślin lub wydzielin żywych części roślin ale także wydalin owadów ssących soki roślinne. Taki produkt jest następnie łączony z własnymi, swoistymi substancjami pszczół, składany, odparowywany i pozostawiony do dojrzewania w plastrach.
Nektar jest wytwarzany przez rośliny i w specjalnych narządach zwanych nektarnikami. Pod względem chemicznym jest to zagęszczony sok roślinny złożony głównie z wody i cukrów takich jak glukoza, fruktoza i sacharoza a także z niewielkich dodatków związków białkowych, aminokwasów, kwasów organicznych, witamin, olejków eterycznych, barwników i związków mineralnych. Stężenie cukrów w nektarze wynosi od 10% do 40% w wyjątkowych przypadkach do 70%.
Nektar nie jest roślinom do niczego potrzebny. Cały wysiłek w wytwarzanie nektaru przez rośliny służy tylko po aby przywabić pszczoły. Dzięki temu rośliny mogą być zapylane krzyżowo, pyłkiem innej rośliny rosnącej nawet bardzo daleko. Ta zależność pomiędzy roślinami kwiatowymi i owadami zapylającymi została wykształcona przez tysiące lat ewolucji. To właśnie dzięki temu możemy cieszyć ogromną różnorodnością kwitnących roślin.
Wydzielina żywych części roślin jest to sok dojrzałych owoców np. malin czy morwy a także tzw. rosa miodowa, która występuje np. na kosach zbóż, np. żyta a także na wiechach licznych traw.
Drugim ważnym produktem zbieranym przez pszczoły do wytwarzania miodu jest spadź. Jest to sok roślinny przetworzony przez niektóre owady przeważnie mszyce, czerwce i miodówki. Owady te nakłuwają liście i górne części roślin, wysysają sok, z którego wchłaniają białko stanowiące ich pokarm, a pozostałość wydalają w postaci kropelek zwanych właśnie spadzią. Owady te występują zarówno na drzewach liściastych chociaż częściej na drzewach iglastych. Spadź w około 50% składa się z takich samych cukrów jak w nektarze. Ale może zawierać też dwa inne cukry melecytozę i fruktomaltozę. Oprócz tego spadź zawiera kwasy organiczne, aminokwasy, garbniki, żywice, witaminy oraz związki mineralne.
Nektar, wydzielina żywych części roślin oraz spadź zwilżane są przez pszczoły niewielka ilością wydzieliny pochodzącej z gruczołów ślinowych, po czym trafiają przez otwór gębowy i przełyk do wola miodowego. Dzięki temu produkty te są wzbogacone w enzymy i kwasy organiczne pochodzące z organizmu pszczół.
Po przylocie do ula, ta substancja ta zawiera wciąż około 80% wody, przekazywana jest pszczołom ulowym, które kilkakrotnie wprowadzają go do wola miodowego i przemieszczają na nasadę języczka. Dzięki tym czynnościom produkt ten wzbogacany jest przez enzymy pochodzące od pszczół takie jak: diastaza, inwertaza i lizozym. Po odpowiednim zagęszczeniu poswatały w ten sposób produkt przekazywany jest innym pszczołom do dalszej przeróbki aż w końcu umieszczany w dolnych komórkach plastra, gdzie następuje jego odparowywanie. Pszczoły ulowe w tym czasie wachlują skrzydełkami obok tych komórek umożliwiając cyrkulację powietrze i szybsze odparowywanie miodu. Systematycznie w miarę odparowania wody miód przenoszony jest do coraz wyżej położnych komórek plastra. Po ich wypełnieniu następuje proces dojrzewania miodu, podczas którego zawartość wody zostaje obniżona do około 18%. Obniżenie zawartości wody ma na celu zapobieżenie fermentacji miodu. W międzyczasie sacharoza ulega enzymatycznemu rozkładowi do glukozy i fruktozy. W trakcie dojrzewania zwiększa się także kwasowość miodu. Cały ten proces trwa około 4-5 dni. Po jego zakończeniu komórki plastra w którym znajduje się dojrzały już miód pokrywany jest cienką warstwą wosku który nazywany jest wieczkiem lub zasklepem woskowym.
Plastry z miodem trzeba odwirować i przecedzić prze gęste sito które zatrzymuje zanieczyszczenia mechaniczne. Następnie miód przelewa się do odstojnika w celu sklarowania. Po zebraniu wierzchniej warstwy zanieczyszczeń, miód przelewa się do opakowań jednostkowych i jest gotowy do spożycia lub do dalszego użycia jako cenny środek w apiterapii.